Cardano เพิ่มประสิทธิภาพระบบอย่างช้า ๆ และมั่นคงในปี 2023 [3/3] โดย Messari
ขอต้อนรับทุกคนเข้าสู่หัวข้อการพัฒนาของ Cardano เพื่อที่จะรองรับกับการเติบโตอย่างค่อยเป็นค่อยไป และมั่นคง โดยจะเป็นบทความสุดท้าย (หัวข้อที่ 3) ของซีรีย์นี้:
- พื้นฐาน แผนการ และเทคโนโลยีด้าน Consensus
- เทคโนโลยีด้านบัญชี, Native tokens และ Staking หรือการฝาก ADA
- เรื่อง Tokenomics และระบบนิเวศ เช่น DeFi, NFTs, ข้อเปรียบเทียบ และสรุปผล
Tokenomics
โทเค็น ADA
ADA เป็น โทเค็นที่ถือกำเนิดขึ้นบน Cardano ถูกใช้ในการทำธุรกรรม P2P การักษาความปลอดภัย และใช้เป็นค่าธรรมเนียม
จำนวน supply สูงสุดของ ADA อยู่ที่ 45,000 ล้าน ADA ประมาณ 31,200 ล้าน ถูกผลิตในช่วงการแจกจ่ายที่เรียกว่า Genesis Block (ตอนเริ่มทำงานสร้างบล็อกครั้งแรก) และจะเหลืออยู่ 13,800 ล้าน ADA สำหรับผลิตไว้เพื่อเป็นผลตอบแทนการสร้างบล็อก โดย ณ ขณะนี้มี Supply อยู่ประมาณ 3,500 ล้าน ADA (78%)
Supply ของ ADA มีการอัตราเงินเฟ้ออยู่ที่ 0.3% ของเงินสำรองต่อ epoch โดยยังไม่มีกลไกในการเผาทำลาย ซึ่ง ณ เวลานี้ คลังสำรอง มีอยู่กว่า 1,000 ล้าน ADA ด้วยกัน เพื่อใช้ในการพัฒนาระบบนิเวศ
การแจกจ่ายเมื่อตอนเริ่มสร้างบล็อก
เริ่มแรกประมาณ 3.11 หมื่นล้าน ADA ได้กระจายไปยังผู้เข้าร่วมซื้อ ICO (~83%) และตัวแทนหลักสามรายของ Cardano (~17%)
ผู้เข้าร่วม ICO เข้าซื้อเอกสารรับรอง ~2.59 หมื่นล้าน ADA ตลอดทั้งสี่รายการระหว่างปี 2015-2017 มูลค่า ~109,000 BTC และ 63 ล้านดอลลาร์ฯ
ประมาณ 5.2 พันล้าน ADA มีการแจกจ่ายไปที่ IOHK (ตอนนี้เป็น IOG) ซึ่งเป็น Cardano Foundation และ RMURGO ซึ่งจำแนกได้ดังนี้ซ
- IOHK: 2.46 พันล้าน ADA
- Cardano Foundation: 648 ล้าน ADA
- EMURGO: 2.07 พันล้าน ADA
บริษัทสัญชาติญี่ปุ่นอย่าง Attain Corporation ได้อำนวยความสะดวกในการขายใบรับรองการขาย/ICOs และต่อมาก็แจกจ่ายโทเค็นไปยังเจ้าของใบรับรองเหล่านี้เมื่อมีการเปิดตัว Cardano ขึ้น รายได้ส่วนหนึ่งของ Attain คิดเป็น 8,258 BTC ได้บริจาคให้กับ Cardano Foundation
สถานะของระบบนิเวศ Cardano
กิจกรรมที่เกิดขึ้นในปี 2022
Cardano มีการพุ่งทยานในด้านกิจกรรมทาง DeFi ในไตรมาสแรกของปี 2022 ในช่วงตลาดขาลงนั้น ยอดธุรกรรมรายวันได้ลดลงตลอดไตรมาสสอง และมีตัวเลขอยู่ที่ประมาณ 60,000 ในไตรมาสสาม ซึ่งกิจกรรมที่เกิดขึ้นอยู่ในระดับนี้นั้น Cardano ได้ให้ปริมาณในการประมวลผลอยู่ที่ 0.75 ธุรกรรมต่อวินาที (TPS) มันเป็นสิ่งสำคัญที่จะบันทึกไวว่า eUTXO TPS นั้นไม่สามารถนำไปเทียบได้โดยตรงกับ account-based TPS เนื่องด้วยหนึ่งธุรกรรมแบบ eUTXO มันเชื่อมโยงกับหลาย ๆ สินทรัพย์ และหลาย ๆ ผู้รับนั่นเอง
Nodes และ Stakers
เดิมที IOHK เป็นผู้ผลิตบล็อกแต่เพียงผู้เดียว แต่ในตอนนี้มีผู้ตรวจสอบความถูกต้อง (Validators) ของ stake pool อยู่มากกว่า 2,900 ราย โดยที่ 71% ของ ADA ทั้งหมดมีการ delegated เข้าร่วมกับพวกเขาด้วย ณ เดือนมีนาคม 2021 ผู้ให้บริการ stake pool เหล่านั้นมีหน้าที่รับผิดชอบผลิตบล็อกฝ่ายเดียว การกระจายอำนาจ และการเป็นเจ้าของโดยชุมชนโดยสมบูรณ์ได้รับความช่วยเหลือจากโครงสร้างพื้นฐาน อย่างเช่น Daedalus wallet
Daedalus เป็นกระเป๋าสตางค์แบบ open-source สนับสนุนโดย IOG นอกจากฟังก์ชันการทำงานปกติของ wallet ขนาดเล็ก อย่าง Yoroi และ Nami แล้วนั้น Daealus wallet ยังได้เพิ่มในเรื่องโหนดเต็มรูปแบบ ที่มีความสามารถทั้งหมดด้านโหนดที่ทำการตรวจสอบความถูกต้อง เนื่องจากโหนด UTXO นั้นมีน้ำหนักเบา ทำให้ Daedalus ตรวจสอบทุกธุรกรรมได้โดยอิสระ และไม่จำเป็นต้องพึ่งพาเซิร์ฟเวอร์ส่วนกลาง
DeFi
ยอดเงินที่ล็อกอยู่ใน DeFi ของ Cardano เคยอยู่ที่ระดับ ~7.8 ร้อยล้านดอลลาร์ฯ ณ สิ้นไตรมาสที่สามปี 2022 ด้วยขนาดมูลค่าทางการตลาด ~1.48 หมื่นล้านดอลลาร์ฯ นั่นทำให้ Cardano มีอัตราส่วนของ Mcap/TVL อยู่ที่ ~190 — ถือว่าสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญเทียบกับคู่แข่งอย่าง Ethereum, Solana และ Binance ที่อัตราประมาณ 6, 17 และ 10 ตามลำดับ
แม้จะอยู่มานานกว่าห้าปี แต่ฟังก์ชันการทำงาน smart contract นั้นมีอายุเกือบหนึ่งปี การเริ่มต้นที่ช้านี้เป็นไปตามหลักการของโครงการอย่างรอบครอบ และพร้อมกับการตรวจสอบอย่างละเอียด แต่แนวทางนี้ทำให้ Cardano เสียเปรียบทางด้านการเป็นเจ้าตลาดรายแรก การเติบโตอย่างช้า ๆ ยังเป็นผลมาจากการที่นักพัฒนา web3 จำเป็นต้องเรียนรู้ภาษาโปรแกรมมิงใหม่ (Haskell) และไม่ใช่แค่การดัดแปลงจากโปรโตคอล EVM
ถึงแม้จะมีการเปิดตัวเกม DeFi ค่อนข้างช้า แต่ TVL ของ Cardano นั้นอยู่ในอันดับที่ 30 ระบบนิเวศที่กำลังเติบโตของ Cardano รวมถึง DEXs โปรโตคอลที่ให้กู้ยืม ผู้ให้บริการ stablecoin กระจายศูนย์กลาง และโครงสร้าง DeFi ที่สำคัญอื่น ๆ ทั้งหมด โดย Minswap, WingRiders และ SundaeSwap เป็นผู้พาระบบนิเวศ DeFi เติบโตด้วยส่วนแบ่งการตลาดที่ 52%, 20% และ 19% ตามลำดับ
NFTs
Cardano มีโปรเจกต์ NFT อยู่มากกว่า 8,000 รายการ และตลาดซื้อขายกว่า 15 แห่ง แต่มียอด volume เฉลี่ยรายเดือนประมาณ 6.8 ล้านดอลลาร์ฯ — ห่างไกลจากผู้นำด้านนี้อย่าง Ethereum ที่มี volume อยู่มากกว่า $150 ล้านต่อเดือน โดย jpg.store ครองส่วนแบ่งการตลาดด้วยยอด volume มากกว่า 90% ในไตรมาสสาม ปี 2022 ซึ่ง SpaceBudz มีคอลเลกชันชั้นนำในพื้นที่นี้ ซึ่งมียอด volume เกิดขึ้นไปมากกว่า 4 พันล้านดอลลาร์ ADA
วิสัยทัศน์ทางด้าน Multichain
Cardano มีเป้าหมายที่จะปรับขนาดให้รองรับการทำงานในหลาย ๆ วิธี หลัก ๆ ผ่านทาง Layer-2s และ Sidechains เครือข่าย Overlay เช่น Mithril และ Mamba ได้รับการสนับสนุนโดยกลุ่มย่อยของ Cardano stake pools และสามารถแก้ปัญหาความต้องการแบบพิเศษอย่างเช่นความเข้ากันได้กับ EVM
IOG เปิดตัว Cardano EVM Sidechain เวอร์ชัน alpha ในเดือนมิถุนายน ปี 2022 ซึ่งทำให้นักพัฒนาภาษา Solidity สามารถแปลงแอปพลิเคชันเข้าสู่ระบบนิเวศของ Cardano ได้อย่างง่ายดาย
Hydra ที่อยู่ในระดับเดียวกับ L2s ที่มีพื้นฐานยน isomorphic state channels และ optimistic settlement มี Ouroboros Hydra เป็นเวอร์ชันใหม่ของกลไกฉันทามติของ Cardano ซึ่งออกแบบโดย IOG มันจะช่วยให้การทำธุรกรรมเร็วขึ้น เพิ่มปริมาณงาน และค่าธุรกรรมถูกลงสำหรับ Hydra protocols โดย Hydra ได้ประกาศเมื่อหลายปี ก่อนที่ smart contracts จะถูกเปิดใช้งาน และตอนนี้กำลังใกล้เข้าสู่ v1.0 อย่างรวดเร็ว ปัจจุบันอยู่ใน beta v0.8 ซึ่ง Hydra Heads ได้ถูกจัดให้เป็นโปรโตคอล Hydra แรกที่มีการเปิดตัว
Cardano กำลังก้าวไปสู่การร่วมกันทำงาน และการที่เชื่อมต่อระหว่างกันได้ในหลาย ๆ ทาง ซึ่ง Charles Hoskinson ยังแนะนำให้ Dogecoin ค้นหาบ้านหลังใหม่เป็น Cardano sidechain อีกด้วย
การระบุตัวตนดิจิทัล
Atala PRISM คือแพลตฟอร์มที่เราเป็นเจ้าของตัวตนโดยสมบูรณ์ หรือ self-sovereign identity (SSI) บนบล็อกเชน Cardano ที่ให้โครงสร้างพื้นฐานทางดิจิทัลทางด้านธนาคาร การรักษาสุขภาพ การศึกษา และอีกมากมาย Nation states, มหาวิทยาลัย และอุตสาหกรรมดั้งเดิมใน Web2 ต่างกำลังใช้โครงสร้างพื้นฐานทางบุคคลของ Atala:
- World Mobile Network กำลังนำการเชื่อมต่อทางอินเทอร์เน็ตมาสู่พื้นที่ขาดแคลน เริ่มต้นที่ Zanzibar; โดยผู้ที่สมัครสมาชิกกับเครือข่ายนี้จะสามารถเข้าถึง Atala เพื่อรับบริการทางดิจิทัล เช่น การธนาคาร และด้านสุขภาพ IOG เป็นเจ้าของ World Mobile ด้วยยอด stake ที่ 10%
- กระทรวงการศึกษาของ Ethiopia กำลังใช้ Atala เป็นระบบที่ใช้ในการรับรองสำหรับนักเรียน
- IOG และ Georgia ได้มีความร่วมมือทางเทคโนโลยี เพื่อที่จะพัฒนาความปลอดภัยทางข้อมูล และ fintech
- Dish Network ก็กำลังใช้งาน Atala เพื่อเป็นระบบในการระบุตัวตน และระบบ loyalty
ด้านการแข่งขัน
ทุกเครือข่ายเริ่มมีความร้อนแรงขึ้นจากสถานการณ์ในตลาดหมี; Cardano ก็ไม่ต่างกับรายอื่ ๆ เป็นส่วนใหญ่ ด้วยขนาดของ market cap ที่ตกลง 65% ตลอดทั้งไตรมาสสามของปี 2022 ถึงแม้เช่นนั้น market cap และการกระจายศูนย์กลาง ยังคงขึ้นนำอยู่เหนือคู่แข่งส่วนใหญ่ อย่างไรก็ตามระบบนิเวศของ Cardano นั้นยังห่างไกลจากคู่แข่ง ถังแม้จะมีการเติบโตในปีนี้ เป้าหมายของ Cardano ในอนาคตอันใกล้จะต้องไล่ตามเพื่อสถาปนาระบบนิเวศ และแย่งชิงส่วนแบ่งการตลาดบ้าง
ข้อสรุป
การพัฒนาทางด้าน smart contract ปัจจุบันมีหลัก ๆ คือ Solidity และ EVM อย่างไรก็ตาม หลาย ๆ L1s ต่างมี VMs ที่แตกต่างกัน และบางที่ก็ยังใช้ภาษาที่เกิดใหม่ สำหรับนักพัฒนาแล้ว ภาษาโปรแกรม และ VMs คืออุปสรรค แต่ก็ไม่ใช่ปัญหาใหญ่ที่สุด
นอกจากเรื่องเครื่องมือแล้ว นักพัฒนา smart contract ส่วนใหญ่ นั้นคุ้นเคยกับการทำงานกับต้นแบบทางธุรกรรมชนิด account-based ไม่ใช่ UTXOs สิ่งที่เลวร้ายที่สุด คือต้นแบบนี้ คืออีกหนึ่งอุปสรรคในการพัฒนาให้เกิดการนำไปปรับใช้งาน แต่สิ่งที่ดีที่สุด คือโอกาสที่จะได้ปรับปรุงประสิทธิภาพ สร้างวิธีการเฉพาะสำหรับแพลตฟอร์มต่าง ๆ
Cardano ให้ความสำคัญกับการวิจัยตลาด และการทบทวนทางวิชาการทางวิชาการเกี่ยวกับคุณสมบัติการจัดส่งอย่างรวดเร็ว กลยุทธ์นี้มีเครือข่ายอยู่เบื้องหลังคู่แข่งในการปรับตัวใช้งานกับระบบนิเวศ จากที่กล่าวมา Cardano ยังคงเป็นคริปโทเคอร์เรนซี 10 อันดับแรก โดยขนาด market cap มีชุมชนผู้พร้อมทุ่มเทจำนวนมหาศาล และอยู่มากมายเป็นพิเศษบนสื่อสังคมออนไลน์
ในระยะสุดท้ายของแผนการ Cardano ไม่ได้แตกต่างไปจาก L1 อื่น ๆ เหล่านั้นเท่าไหร่ เช่น Ethereum หรือ Polkadot ในเรื่องของการขยายขนาดเพื่อรองรับการทำงาน ความปลอดภัย และการกระจายศูนย์กลางระบบนิเวศไปหลากหลายเชน เป็นศูนย์กลางที่ล้อมรอบไปด้วย L1 เจ้าหลัก สิ่งที่แตกต่างคือเส้นทางที่จะไปสู่จุดนั้น และพันธมิตร/ผู้ใช้งานที่มุ่งเน้นกันไปในตลอดเส้นทาง—ไม่ว่าจะเป็นผู้ใช้งาน dapp Web3 ทั่วไป หรือรัฐบาลใดก็ตาม
ถึงตรงนี้ เชื่อว่าทุกคนจะสามารถมีความรู้ ความเข้าใจ และมองภาพอนาคตต่อไปของบล็อกเชน Cardano นี้กันได้เป็นอย่างดี ซึ่งบทความนี้ได้ถือว่ามีเนื้อหาครอบคลุมทุกประเด็นเลยก็ว่าได้ และสำหรับบทความต่อไปจะเป็นอะไรนั้น อย่าลืมติดตามรับชม แล้วเจอกันเร็ว ๆ นี้ สวัสดีครับ
แหล่งที่มา: https://messari.io/report/cardano-slow-and-steady
This report was commissioned by the Cardano Foundation. All content was produced independently by the author(s) and does not necessarily reflect the opinions of Messari, Inc. or the organization that requested the report. The commissioning organization does not influence editorial decision or content. Author(s) may hold cryptocurrencies named in this report. This report is meant for informational purposes only. It is not meant to serve as investment advice. You should conduct your own research, and consult an independent financial, tax, or legal advisor before making any investment decisions. Past performance of any asset is not indicative of future results. Please see our Terms of Service for more information.
และหากใครที่ยังไม่ได้อ่านบทความก่อนหน้า เพื่อความต่อเนื่องก็สามารถย้อนอ่านกันได้ที่นี่:
ช่องทางติดตาม Crypto Camping:
